Cần ưu đãi thuế, phí phù hợp cho từng loại xe điện

Ô tô điện tại Việt Nam đang được ưu đãi thuế, phí gì?

Ông Trương Bá Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, trong thời gian qua, hệ thống các chính sách thuế, phí để thúc đẩy ngành ô tô trong nước phát triển đã liên tục được sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện.

So với nhiều quốc gia khác, Việt Nam đã sớm ban hành các chính sách về thuế để thúc đẩy việc sản xuất, sử dụng các loại xe ô tô thân thiện với môi trường, trong đó có xe ô tô điện.

Cụ thể về chính sách thuế TTĐB đối với ô tô điện và các dòng xe ô tô thân thiện với môi trường. Theo đó, kể từ khi Luật thuế TTĐB số 27/2008/QH12 có hiệu lực thi hành (ngày 1/4/2009), xe ô tô điện và ô tô chạy bằng năng lượng sinh học đã được áp dụng mức thuế suất thuế TTĐB thấp hơn đáng kể so với xe ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Cùng với đó, xe ô tô chở người dưới 9 chỗ chạy bằng nhiên liệu hóa thạch có dung tích xi-lanh lớn hơn đã phải chịu mức thuế suất thuế TTĐB cao hơn.

Đây là những giải pháp được xem là tiên phong trong quá trình hoàn thiện hệ thống chính sách thuế, phí vì mục tiêu BVMT, thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững ở Việt Nam.

Để tiếp tục thúc đẩy việc sử dụng các chủng loại xe tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường, trong đó, có xe ô tô điện, tại Luật số 106/2016/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng (GTGT), Luật thuế TTĐB và Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016 đã thực hiện giảm mạnh mức thuế suất thuế TTĐB áp dụng đối với xe ô tô điện để khuyến khích việc sử dụng xe ô tô điện.

Qua các lần điều chỉnh, hiện hành, mức thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô điện đang được quy định khá thấp, trong khoảng từ 5% đến 15% tùy theo số chỗ ngồi, trong khi đó mức thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô chạy bằng năng lượng hóa thạch (xăng, dầu) nằm trong khoảng từ 10% đến 150%, tùy theo số chỗ ngồi và dung tích xi lanh.

Có thể thấy, chênh lệch về mức thuế suất thuế TTĐB giữa xe ô tô điện và các loại xe ô tô chạy bằng nhiên liệu hóa đã được nới rộng đáng kể.

Để thúc đẩy tăng trưởng bền vững, giảm thiểu phát thải khí nhà kính, việc sử dụng các giải pháp về thuế, phí, lệ phí để thúc đẩy sử dụng xe ô tô thân thiện môi trường đã được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện.

Trong đó, nhiều quốc gia đã có các chính sách về miễn, giảm một số khoản thuế, phí (thuế TTĐB, thuế đăng ký, phí sử dụng đường bộ...).

Tuy nhiên, tùy theo điều kiện, cấu trúc của hệ thống thuế ở từng nước mà các chính sách hỗ trợ cũng rất khác nhau. Trong đó, cũng có nhiều quốc gia áp dụng mức thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô điện thấp hơn mức thuế suất đối với xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch tương tự như quy định của Việt Nam hiện nay, ví dụ như ở Malaisia, Thái Lan, Indonesia hay Argentina.

Thậm chí có một số nước còn có những chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người mua xe ô tô điện. Tuy nhiên, đối với Việt Nam trong xu thế hội nhập hiện nay, việc tham khảo, vận dụng các kinh nghiệm quốc tế là cần thiết, song cũng cần phải phù hợp với bối cảnh, đặc điểm của tình hình kinh tế - xã hội cũng như hiện trạng phát triển ngành ô tô trong nước hiện nay và định hướng phát triển trong tương lai.

Hoàn thiện thêm các chính sách thuế, phí cho xe xanh

Để phát triển các loại xe xanh tại Việt Nam, VAMA có đề xuất cần phải có lộ trình phù hợp, chia làm các giai đoạn. Về các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, VAMA đề xuất các chính sách cơ bản cho từng giai đoạn. Ở giải đoạn khởi đầu (2021 – 2030), để khuyến khích nhu cầu thị trường cần ưu đãi thuế TTĐB hài hoà cho các loại xe điện khí hoá để phát triển thị trường. Ngoài ra, giảm lệ phí trước bạ (50% cho HEV, 70% cho PHEV và 100% cho BEV) và hỗ trợ cho khách hàng (phí đỗ xe, thuế môi trường…) đối với tất cả các loại xe điện khí hoá là rất cần thiết.

Bước sang giai đoạn tăng trưởng nhanh (2030 – 2040), thuế TTĐB có thể được điều chỉnh để tăng trưởng nhanh. Bên cạnh đó, mức giảm lệ phí trước bạ cho các loại xe xanh có thể giảm xuống (giảm 30% cho HEV; 50% cho PHEV, 70% cho BEV).

Khi đến giai đoạn tăng trưởng ổn định (2040 – 2050), chỉ cần ưu đãi thuế TTĐB cho xe điện chạy pin và giảm lệ phí trước bạ 50% cho dòng xe này so với xe xăng.

Trao đổi với PV, PGS. TS Đàm Hoàng Phúc, Bộ môn Ô tô và Xe chuyên dụng, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: “Về nguyên tắc, kể cả ở các nước trên thế giới, lộ trình để tiến tới xe thuần điện đều phải trải qua xe hybrid. Chỉ có điều lộ trình đó nhanh hay chậm mà thôi. Xe hybrid cũng cần phải ưu tiên về các chính sách thuế, phí nhưng tại thời điểm này, thì xe điện cần phải được ưu tiên nhiều hơn. Ưu tiên dựa trên cơ sở bảo vệ môi trường, loại xe nào bảo vệ môi trường hơn sẽ cần được ưu tiên nhiều hơn và nên cân đối. Nên có sự khác biệt giữa xe điện và hybrid nhưng sự khác biệt như thế nào cần phải được cân đối, cân nhắc phù hợp với điều kiện Việt Nam”.

Ông Trương Bá Tuấn nhận định, các chính sách ưu đãi, hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí đối với xe ô tô thân thiện môi trường cần được xác định dựa trên mức độ phát thải, mức độ gây ô nhiễm môi trường của từng loại xe. Trong đó, loại xe ô tô chạy hoàn toàn bằng pin (ô tô điện chạy pin) cần có sự ưu đãi cao hơn các chủng loại xe khác, ví dụ xe hybrid.

Đề xuất giải pháp về thuế cho việc phát triển xe xanh, ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công thương) chia sẻ có thể áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô điện trên cơ sở mức phát thải CO2 ra môi trường.

Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện chạy pin (BEV) và xe điện nhiên liệu hydro (FCEV) ở mức thấp nhất. Còn thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe hybrid (HEV) và xe hybrid sạc ngoài (PHEV) sẽ ở mức cao hơn so với xe BEV và FCEV và áp dụng theo lộ trình giữ nguyên như hiện tại và tăng dần để khuyến khích sử dụng xe BEV, FCEV, giảm dần ưu đãi cho xe HEV và PHEV.

Toyota Corolla Altis tặng lệ phí trước bạ “khủng” nhất từ trước tới nay