EU kiện Nga áp thuế chống bán phá giá ô tô

Tập đoàn AvtoVAZ đang đàm phán với đối tác Trung Quốc để xây dựng nhà máy phụ tùng tại Nga

EU quyết kiện Nga

Cuối tuần trước, người đại diện của Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO cho biết: EU đã yêu cầu thành lập tổ trọng tài pháp lý giải quyết việc Nga áp thuế chống bán phá giá đối với ô tô nhập khẩu từ Đức và Italia. Và trong cuộc họp ngày 26/9 tới, EU sẽ đưa ra yêu cầu chính thức. 

Trước đó, ngày 21/5/2014, EU tiến hành thủ tục khởi kiện Nga lên WTO. Đồng thời, cũng gửi yêu cầu tham vấn chính thức tới Nga về vấn đề này, theo quy định, đây là thủ tục đầu tiên của quá trình giải quyết tranh chấp thương mại. Theo đó, giới chức EU coi mức thuế chống bán phá giá từ 23-29,6% mà Nga áp dụng đối với xe thương mại hạng nhẹ (LCVs) không phù hợp và cản trở các doanh nghiệp EU tiếp cận thị trường. Đến ngày 18/6, cuộc tham vấn song phương thứ hai được tổ chức nhưng “khoảng cách giữa hai bên không được rút ngắn” như mong đợi, theo AP.

Năm 2012, Nga gia nhập WTO, kim ngạch xuất khẩu ô tô vào nước này đạt 100 triệu euro (137 triệu USD). Tuy nhiên, xuất khẩu LCVs đã giảm mạnh bởi Nga áp “phí tái chế” đối với xe hơi, xe tải, xe buýt và một số loại phương tiện vận tải khác nhập khẩu từ EU. Tháng 5/2013, Ủy ban Kinh tế Âu - Á áp thuế chống bán phá giá 5 năm đối với xe hơi thương mại từ Đức, Italia và Thổ Nhĩ Kỳ nhập khẩu vào lãnh thổ Liên minh Hải quan (Nga, Belarus, Kazakhstan). Quyết định được áp dụng đối với xe có trọng tải 2,8 tấn đến 3,5 tấn chạy bằng động cơ diesel dung tích xilanh dưới 3.000 cm3. 

Kết quả cuộc điều tra được tiến hành bởi Ủy ban Kinh tế Âu - Á cho thấy: “Một số lượng lớn xe hơi nhập khẩu bán phá giá từ Đức, Italia, Thổ Nhĩ Kỳ gây thiệt hại đáng kể cho Liên minh này. Theo quy định của WTO, các nước thành viên được áp dụng thêm các loại thuế đối với sản phẩm bán với giá thấp hơn giá thị trường nhằm bảo vệ sản xuất trong nước; nhưng phải chứng minh được việc bán phá giá gây thiệt hại cho các nhà sản xuất trong nước và không được áp đặt thuế để cản trở doanh nghiệp nước ngoài tiếp cận thị trường. 

EU và Nga sẽ có 60 ngày để đàm phán trước khi tiến hành các thủ tục tiếp theo nhằm giải quyết tranh chấp trên.

Dao hai lưỡi

Việc EU kiện Nga lên WTO trong bối cảnh Mỹ và phương Tây đang gia tăng các biện pháp trừng phạt Nga liên quan đến cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine gây nên sự lo ngại mới. Tuy nhiên, theo chuyên gia Maria Lipman của trung tâm Moscow Carnegie Center thì Mỹ và EU cũng “không dễ chịu gì”, thậm chí điều này sẽ thúc đẩy Nga tìm kiếm thêm các đối tác khác. Tuần trước, Chủ tịch Tập đoàn AvtoVAZ - Bu Andersson cho biết, tập đoàn này đang đàm phán với các đối tác Trung Quốc để thiết lập xí nghiệp liên doanh sản xuất phụ tùng ô tô tại Nga. Mục tiêu của AvtoVAZ là dựa vào các nhà sản xuất trong nước; hiện, 81% phụ tùng mua ở trong nước. 

Trước đó, Chính phủ Ai Cập đã đề nghị AvtoVAZ lập các dự án liên doanh với tập đoàn Nhà nước Nasr, đồng thời hướng đến mục tiêu hình thành một dây chuyền sản xuất chứ không chỉ lắp ráp, theo Vedomosti. Ai Cập đã dành riêng một mặt bằng tại khu công nghiệp gần kênh đào Suez cho dự án này.

Trước đó, Nga tuyên bố sẽ áp đặt các biện pháp trả đũa nếu phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung; trong đó có cả lệnh cấm nhập khẩu ô tô; đóng không phận với các hãng hàng không EU - vẫn còn chật vật khó khăn vì suy thoái kinh tế có thể dẫn tới phá sản. Trước mắt, nếu như ông Putin chấp thuận đề xuất ngừng xuất khẩu năng lượng khi mùa đông đang tới, EU chắc chắn sẽ điêu đứng.

Do vậy, bà Maria Lipman nhận định rằng, vẫn có khả năng phương Tây nới lỏng các biện pháp trừng phạt với Nga. Đồng thời, tờ European Magazine dẫn lời một số lãnh đạo rằng, EU vẫn để ngỏ khả năng dỡ bỏ một phần hoặc toàn bộ lệnh ngừng bắn phụ thuộc vào tình hình miền Đông Ukraine; bên cạnh đó, không ít thành viên EU phản đối việc trừng phạt Nga.

Ngọc Tiến