Gần một nửa số đô thị lớn tại Trung Quốc đang sụt lún nghiêm trọng

Theo Reuters, trong một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Science, nhóm tác giả nhận thấy, có tới 45% đất đô thị Trung Quốc đang sụt lún với tốc độ nhanh hơn 3mm/năm. Đáng lo ngại hơn 16% trong số này có tốc độ sụt lún lên đến 10%. 

Điều này có nguyên nhân không chỉ do tình trạng hạ thấp mặt nước ngầm mà còn bởi môi trường xây dựng đô thị gây sức nặng quá lớn chèn ép mặt đất.

Nhóm nghiên cứu do ông Ao Zurui đứng đầu đến từ trường Đại học Sư phạm Hoa Nam cảnh báo, dân số đô thị Trung Quốc đã vượt mức 900 triệu dân và "ngay cả chỉ một phần nhỏ số đất đô thị bị sụt lún cũng gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho cuộc sống đô thị".

Sụt lún đã khiến Trung Quốc thiệt hại hơn 7,5 tỷ NDT (tương đương 1,4 tỷ USD) hàng năm và dự kiến trong thế kỷ tới, gần 1/4 đất ven biển ở Trung Hoa đại lục sẽ thấp hơn mặt nước biển khiến hàng trăm triệu người đối mặt với ngập lụt nghiêm trọng hơn.

Cụ thể thành phố miền Bắc Thiên Tân, nơi sinh sống của 15 triệu người, được coi là đang phải chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Năm ngoái, gần 3.000 cư dân đã phải sơ tán sau "một thảm họa bất ngờ về địa chất" mà các các nhà điều tra cho rằng có nguyên nhân xuất phát từ việc nguồn nước bị tiêu hao cũng như việc xây dựng các giàn khoan giếng nước sâu.

Tại rất nhiều khu mỏ cũ ở Trung Quốc, sụt lún cũng diễn ra nghiêm trọng xuất phát từ việc khai thác quá mức. Giới chức địa phương đã phải bơm xi măng vào trong các khu mỏ để gia cố đất, tránh để chúng bị sập.

"Đây thực sự là một mối lo ở cấp quốc gia đối với Trung Quốc chứ không phải chỉ ở một hay hai địa phương và phần nào phản ánh những gì đang diễn ra trên khắp thế giới", ông Robert Nicholls tại Trung tâm Tyndall chuyên nghiên cứu về Biến đổi Khí hậu tại Đại học Đông Anglia cho biết.

Một nghiên cứu khác công bố hồi tháng 2 cho thấy khoảng 6,3 triệu km2 đất trên toàn cầu đang đối mặt với khả năng bị sụt lún. Trong số đó, tình hình nghiêm trọng nhất là ở Indonesia khi phần lớn khu vực thủ đô Jarkata đang ở dưới mực nước biển.

Theo một nghiên cứu từ năm 2022 của Singapore, trong số 44 thành phố lớn ven biển đang đối mặt với tình trạng sụt lún có tới 30 thành phố ở châu Á. "Đó là vấn đề của đô thị hóa và dân số gia tăng khiến mật độ dân số đô thị dầy thêm, người ta cần khai thác nhiều nước hơn dẫn đến sụt lún diễn ra nhanh hơn", ông Matt Wei chuyên gia vật lý địa chất tại Đại học Rhode Island giải thích.

Để giải quyết vấn đề, chuyên gia Robert Nicholls gợi ý các thành phố chịu tác động của sụt lún có thể học hỏi từ Tokyo, thành phố từng bị sụt lún khoảng 5m cho đến khi chính quyền ban bố lệnh cấm đào nước ngầm trong những năm 1970. "Sụt lún là rất nghiêm trọng và bạn sẽ không thể ngăn chặn hoàn toàn. Chính vì thế cần phải tìm cách thích ứng và xây dựng kè đê", ông Nicholls nói thêm.