Lượng xe buýt nhập khẩu bằng "không", doanh nghiệp nội thắng thế

Lần đầu tiên số xe buýt nhập khẩu bằng "không"

Tháng 8 vừa qua, lần đầu tiên Tổng cục Hải quan ghi nhận không có xe chở người trên 9 chỗ (gọi chung là xe buýt) nhập khẩu về Việt Nam qua các cửa khẩu.

Dõi theo số liệu các tháng trước, tháng 7 số xe buýt nhập khẩu là 1 chiếc, trị giá 48.225 USD.

Tháng 6, chỉ có 4 chiếc xe buýt xuất xứ Trung Quốc được nhập khẩu về Việt Nam.

Tính từ đầu năm đến hết tháng 8 năm nay, thời điểm xe buýt về cảng nhiều nhất là tháng 1 với 26 chiếc xe loại này có xuất xứ Trung Quốc, được làm thủ tục nhập khẩu qua cửa khẩu cảng Hải Phòng.

Năm 2022, khi thị trường ô tô sôi động và mức tiêu thụ toàn ngành vượt 500 nghìn xe/năm, lượng xe buýt nhập khẩu cả năm cũng chưa tới 1.000 chiếc, bình quân mỗi tháng khoảng 80 xe về cảng.

Trong khi đó, các loại phương tiện khác như xe tải, xe chuyên dùng vẫn nhập khẩu hàng chục nghìn chiếc mỗi năm.

Từ dữ liệu thống kê, lượng xe buýt nhập khẩu nguyên chiếc giảm dần theo từng năm. Đến thời điểm hết tháng 8, lượng xe buýt về cảng là con số “0”.

Vì sao doanh nghiệp không nhập khẩu xe buýt?

Là người kinh doanh vận tải khách tuyến cố định Hà Nội - Hải Phòng gần 20 năm, anh Hồng Hải phân tích, có thể chia thị trường xe buýt ra làm 3 nhóm.

Nhóm thứ nhất là các dòng xe minibus 16 chỗ phổ biến, hiện trên thị trường có 3 thương hiệu, gồm Ford Transit, Hyundai Solati và Gaz 19 chỗ của Nga.

Trừ dòng xe Gaz nhập khẩu từ Nga theo Hiệp định ưu đãi thuế quan, mỗi năm về nước khoảng vài trăm chiếc, còn lại phân khúc 16 chỗ là cuộc đấu của Ford Transit và Hyundai Solati.

“Cả Transit và Solati đều lắp ráp trong nước, không có cửa cho xe nhập khẩu chen chân cả về giá lẫn mức độ hậu mãi”, anh Hải phân tích.

Nhóm thứ hai là xe buýt đường dài liên tỉnh và xe giường nằm, hiện Công ty Thaco đã bao phủ thị trường bởi các dòng xe từ 29, 34 và 47 chỗ với giá từ 2,05-2,98 tỷ đồng/chiếc.

Ngoài ra, Thaco còn làm đại lý phân phối cho hãng xe buýt IVECO của Châu Âu và lắp ráp xe buýt hiệu Mercedes-Benz. Thậm chí, tập đoàn này xuất khẩu xe buýt sang vài nước Đông Nam Á.

Nhóm thứ ba là xe buýt chở khách đô thị, hiện còn nhiều xe buýt cũ nhãn hiệu Hyundai và Deawoo duy trì khai thác đến hết niên hạn, những xe buýt mới đưa vào vận hành chủ yếu là xe của Thaco lắp ráp và xe buýt điện do VinFast chế tạo.

Theo một chuyên viên Bộ Tài chính, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định xe chở người dưới 24 chỗ chịu sắc thuế này, vì thế những dòng xe buýt trên 24 chỗ có lợi thế về thuế, nếu là xe lắp ráp trong nước thì càng lợi thế về giá so với xe nhập khẩu.

Ngoài ra, theo Nghị định 26/2023 về Biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi, mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan (có hiệu lực kể từ ngày 15/7), mức thuế tuyệt đối đánh vào xe minibus (từ 10-15 chỗ ngồi) ấn định cứng mức thuế 15.000 USD/chiếc, tức tiền thuế nhập khẩu mỗi xe xấp xỉ 350 triệu đồng.

Đây là những lý do khiến thị trường xe buýt không có chỗ cho xe nhập khẩu, tại thời điểm này.