Các hãng ô tô cuống cuồng chuyển về Mỹ vì sợ Donald Trump

Toyota cho biết sẽ đầu tư 10 tỉ USD vào Mỹ trong 5 năm.

Các nhà sản xuất ô tô lớn trên thế giới đang cuống cuồng điều chỉnh kế hoạch sản xuất và ồ ạt đầu tư mạnh tay vào Mỹ vì sự quyết liệt của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Điểm mặt, chỉ tên

Kể từ khi nhậm chức tới nay, ông Donald Trump luôn kiên quyết với chính sách đưa sản xuất ô tô về Mỹ để tạo công ăn việc làm bằng cách đe dọa áp thuế quyết liệt, lên tới 35% với các nhà sản xuất ở nước ngoài và đưa sản phẩm vào thị trường Mỹ tiêu thụ. Ông Trump không ngần ngại điểm mặt, chỉ tên những ông lớn trong ngành sản xuất ô tô như: Ford, Toyota, Fiat… và mới đây đề cập thẳng tới các hãng sản xuất ô tô của Đức (BMW, Daimler và Volkswagen) trong cuộc phỏng vấn với báo Bild (Đức) ngày 16/1. “Nếu các ông muốn chế tạo ô tô trên thế giới thì tôi chúc các ông may mắn. Các ông có thể sản xuất ô tô cho Mỹ nhưng tất cả các ô tô vào nước Mỹ sẽ phải nộp thuế 35%”, ông Trump trao đổi với tờ Bild. Thậm chí, ông đề cập thẳng: “Tôi sẽ nói với BMW rằng, nếu các ông đang xây nhà máy tại Mexico và dự định bán ô tô tại Mỹ mà không bị áp thuế 35% thì quên khẩn trương đi”.

Cả 3 công ty sản xuất ô tô trên của Đức đều đang đầu tư mạnh vào Mexico. Trong đó, Giám đốc điều hành BMW Peter Schwarzenbauer cho biết, công ty này đang duy trì kế hoạch đầu tư khoảng 1 tỉ USD vào nhà máy mới tại Mexico, dự kiến sẽ hoạt động vào năm 2019, tạo 1.500 việc làm. Trước đó nữa, Toyota (Nhật) thêm một lần bị ông Trump cảnh báo thẳng, sẽ là đối tượng bị “áp thuế biên giới mạnh” nếu tập đoàn này chế tạo dòng sản phẩm Corolla cho thị trường Mỹ tại nhà máy ở Mexico.

Không thể xem thường

Sự quyết liệt của ông Trump khiến các hãng sản xuất ô tô giật mình, không dám coi đó là những lời đe dọa xuông như trước. Ông Simon Evenett, Giáo sư Thương mại quốc tế tại Đại học St Gallen (Thụy Sĩ) nhận định: “Quyền lực của Tổng thống Mỹ rất lớn. Ông có thể áp thuế lên tới 15% trong 150 ngày một cách hợp pháp mà không gặp trở ngại gì từ Quốc hội. Thậm chí, nếu các công ty nước ngoài phản đối hay thách thức pháp lý, họ cũng phải mất tới 18 tháng mới có quyết định cuối cùng. Trong khi, lúc đó, các chiến lược doanh nghiệp bị gián đoạn”.

Ông Norbert Roettgen, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Đức cảnh báo Berlin cần cân nhắc nghiêm túc các bình luận của ông Donald Trump. “Ông Trump chắc chắn tập trung vào lợi ích trong ngắn hạn từ công việc và an ninh… hơn là cân nhắc về thương mại tự do, thậm chí ông sẽ thực hiện các biện pháp bảo hộ kinh tế mạnh mẽ hơn”.

Lo sốt vó

Không dại đùa với lửa, vài tuần trở lại đây, hàng loạt các hãng sản xuất ô tô thay đổi kế hoạch đầu tư sản xuất chuyển từ Mexico về Mỹ. Là một trong những công ty đầu tiên cắt giảm sản xuất ô tô tại Mexico và chuyển về Mỹ, tại triển lãm ô tô quốc tế Bắc Mỹ tổ chức tại Detroit từ 8-22/1, Giám đốc điều hành (CEO) Fiat Sergio Marchionne xác nhận sẽ chuyển hướng đầu tư, tạo thêm 2.000 việc làm tại các nhà máy ở Mỹ. Ông Marchionne cho rằng, vì sự bất ổn trong chính sách thuế và thương mại của ông Trump nên các hãng sản xuất hàng đầu buộc phải hoãn việc sản xuất tại Mexico. Bởi, “thực tế nhiều năm trở lại đây, ngành sản xuất ô tô Mexico được tăng cường để phục vụ thị trường Mỹ. Nếu thị trường Mỹ không còn thì cũng không có lý do gì để duy trì các nhà máy sản xuất ô tô tại Mexico”, CEO Fiat nhận định.

Trước Fiat, hãng Ford cũng hủy kế hoạch xây dựng nhà máy trị giá 1,6 tỷ USD tại Mexico và thay bằng kế hoạch đầu tư 700 triệu USD vào nhà máy lắp ráp tại Michigan (Mỹ). Một nguồn tin thân cận cho biết, hãng GM cũng có kế hoạch đầu tư 1 tỉ USD vào các nhà máy tại Mỹ.

Trong bối cảnh đó, hàng loạt hãng sản xuất ô tô của châu Á như: Hyundai và Toyota buộc phải có động thái phù hợp… Mới đây, Chủ tịch Tập đoàn Toyota Akio Toyoda đã có cuộc gặp với Phó Tổng thống đắc cử Mike Pence và cho biết, sẽ đầu tư 10 tỉ USD vào Mỹ trong 5 năm - mức đầu tư ngang bằng với cùng kỳ 5 năm trước. Tiếp đó, ngày 17/1, Tập đoàn Hyundai thông báo kế hoạch tăng đầu tư vào Mỹ lên 50% tới 3,1 tỉ USD trong 5 năm và có thể xây nhà máy mới tại Mỹ.

Về phía các hãng sản xuất ô tô của Đức, Daimler dự định đầu tư thêm 1,3 tỉ USD để mở rộng dây chuyền sản xuất xe thể thao đa dụng (SUV) tại nhà máy ở Alabama; Volkswagen có kế hoạch đầu tư 7 tỉ USD vào Mỹ trong giai đoạn 2015-2019.

Nhìn chung, không khí chung tại triển lãm Detroit lần này xoay quanh vấn đề đầu tư tại Mexico và thuế 35%, nhiều lãnh đạo các hãng sản xuất ô tô như CEO của Fiat luôn nơm nớp: “Nếu sáng mai Tổng thống đắc cử Donald Trump quyết định áp thuế biên giới lên bất cứ lĩnh vực nào xuất xứ từ Mexico thì chúng ta đều phải điều chỉnh”.

Công nghiệp ô tô Việt Nam chưa hết cơ hội?