Chàng kỹ sư điện tử “chế” “xế độc” từ tre

Xe đạp làm từ tre - Ảnh: Vĩnh Nhân

Từng thân tre gai góc được “thổi hồn” qua bàn tay của kỹ sư Võ Tấn Tân (38 tuổi, thôn 2, xã Cẩm Thanh, TP Hội An, Quảng Nam) trở thành những tác phẩm nghệ thuật vô cùng độc đáo, tiện dụng.

“Xế tre” không thua… “xe Nhật”

Xưởng chế tác xe đạp độc, lạ của anh Tân nằm ngay chân cầu Cửa Đại (TP Hội An) lúc nào cũng tấp nập người dân, du khách ghé thăm, đặt hàng. Bên trong, anh Tân bày la liệt các sản phẩm từ tre với đủ các tác phẩm nghệ thuật bắt mắt. Hỏi về chiếc xe đạp tre đang hình hài, giọng anh đầy hào hứng: “Nhìn bên ngoài thì giống như… đồ chơi, nhưng bền, chắc không thua gì xe đạp Nhật cả, thừa sức cõng mấy ông Tây to như Rambo”. Để chứng minh lời mình, anh Tân lên xe đạp mấy vòng trong sự thích thú của những du khách có mặt tại xưởng.

Anh Tân tỉ mẩn thực hiện từng giai đoạn chế tác. Những chiếc khung sườn xe đạp đang được “lột xác” thành một sản phẩm hoàn toàn mới qua rất nhiều công đoạn. Phải chọn được loại tre thích hợp, có độ bền chắc và dẻo dai. Loại tre được anh Tân lựa chọn là tre gai và phải là tre già. Loại tre này có nhiều ở Hội An, ven sông các huyện Điện Bàn, Quế Sơn. Sau khi chọn mua được tre thích hợp thì đóng bè xuôi theo sông Thu Bồn về Hội An. Trước khi gia công, tre phải được ngâm dưới bùn khoảng 6 tháng. “Phải ngâm tre như vậy, tụi mối mọt mới tránh xa, chứ không tụi nó đục rỗng thì hỏng bét”, anh Tân giải thích.

Những sản phẩm của anh Tânthu hút được sự quan tâm củadu khách quốc tế

Sau 6 tháng vớt tre lên phơi khô cho bớt mùi bùn rồi mới đem gia công từng bộ phận khung sườn, ghi đông... Tính từ lúc bắt đầu gia công các bộ phận đến khi thành phẩm cũng mất hai tuần. Theo anh Tân, khâu khó nhất là liên kết chặt các vị trí nối của khung sườn xe đạp mà không phải dùng tới đinh ốc, lại tạo được tính thẩm mỹ. Anh kể: “Ban đầu, làm ra chiếc xe đạp nhìn thì đẹp nhưng chưa chắc chắn, vừa leo lên là các chi tiết rơi ra tứ phía, bánh đi đường bánh, khung đi đường khung nên chỉ làm cảnh…”.

Những thất bại liên tiếp, anh Tân tưởng chừng như phải từ bỏ ý tưởng. Sau nhiều tháng ròng rã nghiên cứu, anh Tân đã cho ra đời một loại keo dán đặc biệt, nhìn bên ngoài có màu vàng giống màu hổ phách, bên trong là những sợi gai tự nhiên, vừa trơn vừa bóng. “Tôi phối hợp sợi gai tự nhiên và keo tổng hợp với nhau thành một chất keo dán bền chắc. Loại keo này là chất liệu vô cùng tuyệt vời để kết nối tre và kim loại. Vừa đẹp mắt lại không bị nứt khi nhiệt độ thay đổi”, anh Tân giới thiệu.

Xe tre… xuất ngoại

Sinh ra ở vùng đất Cẩm Thanh bao bọc bởi những rặng tre tỏa bóng mát, tuổi thơ anh Tân gắn liền với hình ảnh cây tre quen thuộc. Ông Võ Tấn Mười (74 tuổi), bố anh Tân từng là một thợ tre có tiếng trên địa bàn nên anh sớm thừa hưởng những “ngón nghề” thuần phục tre gai, đam mê với nghệ thuật từ chính loài cây truyền thống này. Năm 2000, anh tốt nghiệp đại học ngành Điện tử viễn thông và gắn bó gần chục năm với nghề mình được đào tạo. Công việc đang ổn định, đùng một cái, anh Tân quyết định gác lại tất cả, bỏ nghề về lại với cây tre.

Năm 2009, anh Tân bắt đầu phác thảo những nét vẽ đầu tiên mô hình chiếc xe đạp tre. “Lúc Hội An bắt đầu phát triển du lịch, xe máy bị cấm, chỉ cho xe đạp và người đi bộ vào phố cổ. Lúc đó, tôi nảy ra ý định tạo ra một sản phẩm vừa thân thiện với môi trường, vừa tạo được dấu ấn của Hội An và nghề làm tre truyền thống của gia đình”, anh Tân chia sẻ.

Để làm ra một chiếc xe đạp tre phải trải qua rất nhiều công đoạn

Chưa đầy ba năm sau, những sản phẩm tre của chàng kỹ sư trẻ lần lượt được nhiều người chú ý. Nhiều cửa hàng lưu niệm trên địa bàn tìm đến đặt hàng. Đặc biệt, qua sự giới thiệu của người bạn quốc tịch Hà Lan là Axel Lakassen, anh Tân đã xuất bán qua thị trường nước này cả chục khung xe đạp đua và xe đạp leo núi. Thương hiệu xe tre Made in Viet Nam của anh Tân cứ thế trở thành hướng kinh doanh mới.

Nhiều người không ngại ngần bỏ ra hàng nghìn USD để sở hữu một chiếc xe đạp không đụng hàng. Theo anh Tân, xe đạp tre không có giá cố định, tùy thuộc vào đơn đặt hàng của khách. Có chiếc vài triệu, có chiếc hơn 100 triệu đồng. “Trên mỗi chiếc xe đạp tre, có đến 70% là chất liệu từ tre. Còn lại 30% là những chi tiết không thể thay thế như: Vòng bi, nhông sên dĩa, bánh xe… Vì vậy, giá thành mỗi chiếc xe phụ thuộc vào phụ tùng là chính”, anh Tân cho biết.

Đến nay, xưởng của anh Tân đã cho ra đời hơn 100 chiếc xe đạp tre xuất khẩu sang thị trường châu Âu, châu Mỹ... Nguồn lợi từ những sản phẩm độc đáo này mang lại cho anh Tân nguồn thu nhập khá ổn định, 150 - 200 triệu đồng/năm. Anh Tân ấp ủ sẽ xuất khẩu khoảng 20 chiếc xe đạp tre sang thị trường Hà Lan theo đơn đặt hàng và sản xuất thêm một số xe phục vụ khách du lịch ngắm cảnh vùng ven phố cổ Hội An.

Gordon Murray công bố dự án xe đô thị siêu nhỏ