Giải thưởng Vô lăng vàng lần thứ 11: Tôn vinh lái xe an toàn, có tâm

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Khuất Việt Hùng, Phó chủ tịch Chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, Giải thưởng năm nay có nhiều điểm mới để tăng tính khách quan, minh bạch.

Giải thưởng duy nhất tôn vinh người lái xe

Nhìn lại hành trình 11 năm tổ chức Giải thưởng Vô lăng vàng, ông đánh giá thế nào về sự lan tỏa của giải thưởng?

Vô lăng vàng là giải thưởng nhận được sự hưởng ứng rất mạnh mẽ của các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, đặc biệt là đội ngũ những người lái xe.

Doanh nghiệp có nhiều cơ hội để tham gia những giải thưởng khác nhau, nhưng với những người lái xe thì đây là giải thưởng duy nhất mang tầm quốc gia dành cho họ.

Lái xe kinh doanh vận tải là nghề vất vả, nặng nhọc và nguy hiểm. Quá trình làm việc, họ không chỉ chịu nguy cơ về vi phạm giao thông mà rủi ro dẫn đến TNGT cũng luôn thường trực.

Trước đây, trong chiến tranh và cả trong thời bình, khi vận tải còn khó khăn, vị thế xã hội của người lái xe kinh doanh vận tải được trân trọng. Khi đất nước phát triển, người tài xế mất dần vị thế, có những thời điểm, dư luận có cái nhìn không mấy thiện cảm đối với họ.

Những người tài xế không đòi hỏi, nhưng tôi cho rằng, xã hội cần có trách nhiệm ghi nhận và tôn vinh những người làm vận tải đường bộ, những người lái xe an toàn, có tâm.

Thành tích của họ không chỉ được lan tỏa trong phạm vi của doanh nghiệp, mà hiệu ứng của Giải thưởng đã vươn xa hơn. Ngày càng nhiều doanh nghiệp, những tài xế coi việc đảm bảo ATGT là trách nhiệm của mình đối với xã hội.

Có thể nói, Giải thưởng đã góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức của đội ngũ lái xe, chất lượng dịch vụ vận tải của doanh nghiệp nói riêng và toàn dân nói chung trong việc chấp hành pháp luật ATGT, góp phần thực hiện mục tiêu kéo giảm TNGT.

Thay đổi nhiều tiêu chí

Trong năm thứ 11 tổ chức, thể lệ giải thưởng đã có nhiều thay đổi, trong đó nâng số kilomet lái xe an toàn đối với tài xế xe buýt trong khu vực nội thị. Vì sao có sự thay đổi này, thưa ông?

Năm 2022 là năm đầu tiên ở tiêu chí số kilomet lái xe an toàn tối thiểu trong năm đã phân riêng đối với nhóm tài xế vận tải hành khách bằng xe buýt nội đô.

Đây là nhóm đối tượng có điều kiện lao động đặc thù, cự ly hoạt động ngắn, dừng đỗ liên tục để đón, trả khách trong nội thị, tốc độ, quãng đường di chuyển vì thế cũng chậm và thấp hơn. Nếu lấy tiêu chí số kilomet an toàn trong năm như các tài xế vận tải hàng hóa hay hành khách sẽ rất thiệt thòi.

So với tiêu chí số kilomet an toàn 12.000km đưa ra trong năm 2022, hồ sơ của các doanh nghiệp vận tải và lái xe buýt nội đô gửi về ban tổ chức cao hơn nhiều. Đặt trong bối cảnh năm 2023, tình hình hoạt động vận tải đã sôi động trở lại, hoàn toàn có thể đưa ra tiêu chí về quãng đường lái xe an toàn dài hơn.

Việc tăng số kilomet an toàn tối thiểu của tài xế xe buýt nội đô lên 15.000km sẽ là yêu cầu khắt khe hơn đối với họ, song sẽ đảm bảo tương xứng với tiêu chí của lái xe vận tải hành khách chung và vận tải hàng hóa.

Đối với Giải Văn hóa giao thông dành cho doanh nghiệp vận tải, tiêu chí xét thưởng năm nay cũng đã bổ sung thêm tiêu chí các doanh nghiệp tích cực tham gia chuyển đổi xanh. Vì sao lại có thêm tiêu chí này, thưa ông?

Tiêu chí này nhằm cụ thể hóa hành động vì "Tuần lễ an toàn giao thông đường bộ toàn cầu năm 2023" với chủ đề Tham gia giao thông xanh, sạch và an toàn.

Các doanh nghiệp vận tải tích cực chuyển đổi xanh bằng cách từng bước chuyển đổi các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong với nhiên liệu xăng, dầu sang sử dụng động cơ công nghệ mới, nhiên liệu thân thiện với môi trường, hướng tới thực hiện mục tiêu trung hòa cacbon.

"Giao thông xanh" hướng đến sự an toàn rộng hơn cho xã hội và môi trường.

Theo thống kê, tỷ lệ người tử vong do những căn bệnh từ các chất thải ô nhiễm môi trường gây ra cao gấp 4 lần tổng số người chết do TNGT.

Dù giao thông chỉ là một trong nhiều nguồn phát ra các độc tố này song những con số biết nói vẫn nhắc nhở chúng ta rằng, an toàn giao thông không đơn thuần là giảm TNGT còn phải giảm tác động tiêu cực từ hoạt động giao thông đối với sức khỏe con người.

Điều này còn nhằm mục tiêu phát triển an ninh con người, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe con người, vì an toàn lợi ích của nhân dân theo tinh thần nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.

Đồng thời thực hiện cam kết Thủ tướng Chính phủ đưa ra tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) về việc Việt Nam phấn đấu đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Rõ ràng tiêu chí, minh bạch trong xét thưởng

Trong suốt hành trình 11 năm tổ chức, Vô lăng vàng vẫn chưa có bất kỳ ý kiến nào khiếu kiện về kết quả trao giải. Điều gì làm nên thành công này, thưa ông?

Hồ sơ tham dự giải Vô lăng vàng ngoài được ban ATGT, sở GTVT địa phương xác nhận gửi lên, ban tổ chức còn thẩm tra qua cơ sở dữ liệu thiết bị giám sát hành trình từ hệ thống của Cục Đường bộ Việt Nam để đảm bảo tính khách quan, minh bạch.

Trong hội đồng chấm giải cũng có sự tham gia của đại diện Cục CSGT, Bộ Công an để thẩm tra sự trung thực trong các thông tin về vi phạm giao thông của doanh nghiệp, tài xế.

Các tiêu chí xét thưởng được xây dựng định lượng, rõ ràng, phù hợp với thực tiễn hoạt động của từng nhóm doanh nghiệp vận tải, lái xe khác nhau, tạo sự minh bạch.

Vô lăng vàng đã bước sang hành trình 11 năm nhưng đây là năm đầu tiên lễ trao giải được phát sóng trên Đài Truyền hình Việt Nam, vì sao có sự thay đổi này, thưa ông?

Rõ ràng, giải thưởng Vô lăng vàng đang ngày càng được lan tỏa không chỉ trong cộng đồng các doanh nghiệp vận tải, tài xế mà còn trong toàn xã hội.

Song việc lễ trao giải được truyền hình trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam cũng thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo hết sức cụ thể của Đảng ủy Đài trong việc thực hiện Chỉ thị 23 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đảm bảo trật tự ATGT.

Trong đó, có nội dung đẩy mạnh tuyên truyền vận động, hướng dẫn người dân chấp hành pháp luật về trật tự ATGT, tham gia giao thông an toàn; lan tỏa những tấm gương tổ chức, cá nhân chấp hành tốt quy định.

Thay đổi nhận thức về đội ngũ lái xe

Để Giải thưởng tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ hơn trong xã hội, điều ông mong muốn nhất là gì?

Đó là Đảng, Nhà nước, người dân quan tâm và ghi nhận hơn nữa vai trò quan trọng của lực lượng lái xe và doanh nghiệp vận tải trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, cũng như trong đời sống xã hội.

Một mục đích lớn hơn của giải thưởng này đó là thay đổi nhận thức của người dân, xã hội về những người lái xe giao thông vận tải.

Trước đây chúng ta quý trọng gọi những người lái xe là "bác tài", nhưng trong thời gian qua vì nhiều lý do mà từ "bác tài" ít được nhắc đến. Thậm chí không ít người dân khi nhắc đến những người lái xe thì phản ứng rất tiêu cực, gọi là "hung thần" hoặc những từ ngữ không hay.

Tới nay cả nước có khoảng 1,2 triệu xe ô tô kinh doanh vận tải và có khoảng 1,5 triệu lái xe ô tô chuyên nghiệp hoạt động trong hàng trăm nghìn doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh vận tải. Mỗi ngày có hàng chục triệu chuyến đi, hàng triệu tấn hàng hóa được lưu thông an toàn.

Kết quả đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp và đội ngũ lái xe kinh doanh vận tải đang ngày đêm giữ xe tốt, lái xe an toàn, sẵn sàng hy sinh quyền lợi bản thân, vì khách hàng, vì người tham gia giao thông, tạo nên những "cung đường bình yên", những "chuyến đi hạnh phúc" cho muôn nhà và toàn xã hội.

Cảm ơn ông!

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam:

Nên có thêm nhiều hình thức động viên

Vô lăng vàng là giải thưởng có ý nghĩa lớn, tác động sâu rộng trong lĩnh vực vận tải, góp phần cổ vũ, động viên các doanh nghiệp, người lái xe hướng đến vận tải an toàn, thân thiện với hành khách.

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam mong muốn giải thưởng có sức lan tỏa hơn nữa để ngày càng nhiều doanh nghiệp, lái xe biết đến, hưởng ứng. Qua đó, góp phần đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải.

Đồng thời, để khuyến khích các tài xế, doanh nghiệp vận tải, Hiệp hội kiến nghị bên cạnh trao giải thưởng cần có thêm các cơ chế, chính sách cho người đoạt giải.

Chẳng hạn, hàng năm, có thể cập nhật số lượng, danh sách các tài xế đoạt giải trên website của Ủy ban ATGT Quốc gia. Với những lái xe, doanh nghiệp có 3-5 năm liền đoạt giải có thể xem xét tặng kỷ niệm chương để ghi nhận hoặc xem xét ưu tiên mở tuyến, tăng chuyến, giảm mức phí bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe cơ giới đối với doanh nghiệp vận tải khách tuyến cố định có nhiều lái xe hoặc nhiều năm đoạt giải Vô lăng vàng.