Ô tô bị mất trộm, chủ xe yêu cầu bảo hiểm bồi thường nhưng bị từ chối

Ngày 14/5/2021, TAND thành phố Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới giữa bên nguyên đơn là ông Đỗ Thế Quang (trú tại quận Long Biên, Hà Nội) và bị đơn là Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm hàng không (VNI).

Theo bản án, ông Quang là chủ sở hữu xe tải nhẹ Suzuki Van BKS 29D-41045, được bảo hiểm vật chất bởi công ty bảo hiểm VNI Thủ đô, phạm vi bảo hiểm “Mất toàn bộ xe do trộm, cướp”, giá trị bảo hiểm là 284 triệu đồng, hiệu lực bảo hiểm đến ngày 30/12/2019.

Trước đó, rạng sáng ngày 8/12/2018, chiếc xe của ông Quang đỗ gần cửa nhà riêng tại khu chợ Trung Tự (phường Trung Tự, Đống Đa, Hà Nội) thì bị mất trộm. Sau khi không tìm thấy xe, ông Quang trình báo với công an phường, thông báo với bảo hiểm VNI Thủ đô để được hướng dẫn thủ tục bồi thường.

Ngày 10/12/2018, công an phường Trung Tự chuyển hồ sơ tin báo tội phạm của ông Quang lên công an quận Đống Đa để giải quyết theo thẩm quyền, cơ quan CSĐT công an quận Đống Đa đã xác minh tin báo tội phạm.

Tuy nhiên, do hết thời hạn xác minh nên ngày 11/2/2019 công an quận Đống Đa ban hành thông báo số 122 về việc tạm đình chỉ giải quyết đơn tố giác của ông Quang.

Sau đó, ông Đỗ Thế Quang khởi kiện bảo hiểm VNI ra tòa án quận Thanh Xuân để đòi bồi thường, vụ án được xét xử sơ thẩm ngày 30/11/2020 với bản án tuyên phía bảo hiểm VNI phải bồi thường cho ông Quang số tiền hơn 284 triệu đồng cho chiếc xe bị mất cắp.

Phía bảo hiểm VNI kháng cáo, vụ án được xét xử theo trình tự phúc thẩm tại TAND thành phố Hà Nội.

Tại phiên xử phúc thẩm 14/5/2021, hội đồng xét xử trích dẫn quy tắc bảo hiểm xe cơ giới của VNI (ban hành theo quyết định số 80/2015/QĐ-BHHK của Tổng Giám đốc VNI) quy định về hồ sơ bồi thường xe mất trộm, mất cướp toàn bộ, phải gồm các loài tài liệu sau: 1. Đơn trình báo mất trộm, mất cướp có xác nhận của cơ quan công an; 2. Quyết định khởi tố và điều tra hình sự (nếu có) liên quan đến mất trộm, mất cướp ô tô được bảo hiểm; 3. Quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ khởi tố vụ án hình sự liên quan đến mất trộm, mất cướp ô tô được bảo hiểm; 4. Khai báo bị mất giấy tờ, tài liệu liên quan đến xe bị mất cắp, mất cướp khi để trên xe, có xác nhận của cơ quan công an.

Tòa án nhận định: “Đối với hồ sơ yêu cầu bồi thường của ông Đỗ Thế Quang không có một trong các quyết định nêu trên, mà chỉ có ‘Thông báo về việc tạm đình chỉ giải quyết đơn tố giác’ là chưa đầy đủ, chưa chứng minh được tổn thất toàn bộ xe ô tô bị mất trộm như trình báo”.

Do đó, bản án phúc thẩm tuyên xử không chấp nhận yêu cầu của ông Đỗ Thế Quang đòi bảo hiểm VNI bồi thường số tiền 284 triệu đồng, do thiếu các hồ sơ tài liệu từ phía cơ quan công an.

Tuy nhiên trước đó, tại phiên tòa sơ thẩm ngày 30/11/2020, bản án dân sự sơ thẩm số 74/2020/DSST của TAND quận Thanh Xuân đã tuyên xử phía bảo hiểm VNI phải bồi thường cho ông Đỗ Thế Quang số tiền bảo hiểm hơn 284 triệu đồng, do vụ mất trộm xe là có căn cứ.

Sau kháng cáo của bảo hiểm VNI, phiên tòa phúc thẩm diễn biến trái ngược, HĐXX không chấp nhận yêu cầu đòi bồi thường của chủ xe.

Theo luật sư Lưu Vũ Anh - Trưởng văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt (Đoàn luật sư TP Hà Nội), với vụ án này, cần đặc biệt lưu ý chữ "nếu có" trong bộ quy tắc bảo hiểm xe cơ giới của bảo hiểm VNI về thủ tục hồ sơ bồi thường xe bị mất trộm, mất cướp toàn bộ.

Căn cứ theo quy tắc của VNI ban hành, thì mục 1 và 4 là do chủ xe có thể chủ động thực hiện, mục 2 và 3 là do cơ quan CSĐT thực hiện. Vì vậy mới có chữ "nếu có". Nghĩa là trường hợp "không có" (tài liệu của CSĐT về vụ án trộm cắp) thì đương nhiên chủ xe không thể cung cấp được những hồ sơ giấy tờ này đúng theo quy tắc bảo hiểm.

"Thêm nữa, quy tắc bảo hiểm của VNI được ban hành ngày 6/5/2015 (thời điểm này áp dụng Bộ luật tố tụng hình sự 2003) nghĩa là chưa có quy định về việc: "Tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố" như quy định tại Điều 148 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Chính việc giao thoa giữa hai thời điểm luật cũ và luật mới, dẫn đến việc hồ sơ bảo hiểm vận dụng quy định theo luật cũ (2003) nhưng Cơ quan CSĐT thực hiện theo luật mới (có hiệu lực từ 27/11/2015) để giải quyết tin báo tội phạm, dẫn đến việc người dân rơi vào trường hợp bị thiệt thòi về quyền lợi bảo hiểm.

Hiện có nhiều ý kiến nêu cần sửa đổi, hoàn thiện Điều 148 Bộ luật tố tụng hình sự để phù hợp với thực tế, tránh những khoảng trống pháp lý, gây ra trường hợp đáng tiếc như vụ kiện dân sự nói trên", luật sư Lưu Vũ Anh nhấn mạnh.

Trao đổi với PV Báo Giao thông - ông Đỗ Thế Quang giãi bày: “Sau đúng 3 năm và 2 phiên tòa, vụ mất trộm xe của tôi đến giờ vẫn chưa có hồi kết do thiếu tài liệu của công an sở tại. Đã 3 năm rồi mà công an không tìm ra kẻ lấy trộm xe ô tô, bảo hiểm VNI cương quyết không bồi thường, tiền vay mua xe tôi vẫn phải còng lưng trả góp hàng tháng, giờ đã kiệt quệ tài chính. Tôi cũng như bao người đã từng mua bảo hiểm mất cắp ô tô, sẽ không thể biết là mất trộm xe theo kiểu nào thì mới được bồi thường bảo hiểm”.

Báo Giao thông sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.

Xe có bảo hiểm vật chất bị người lạ đốt, ai phải bồi thường?