Số vụ kiện bảo hiểm tăng mạnh, đề xuất tăng mức phạt hành vi tư vấn sai về bảo hiểm

Phạt hành chính tới 100 triệu đồng nếu cung cấp thông tin không đầy đủ

Tháng 9/2023, Bộ Tài chính lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của 4 nghị định liên quan (Nghị định số 98/2013, Nghị định số 48/2018, Nghị định số 80/2019, Nghị định số 102/2021 của Chính phủ) về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số.

Cuối tháng 12, tại dự thảo tiếp thu các ý kiến vào Nghị định sửa đổi quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm, Bộ Tài chính bảo lưu quan điểm tăng mức phạt tiền với một số hành vi liên quan đến nghiệp vụ của doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm cả đại lý tư vấn và môi giới bảo hiểm.

Mức xử phạt với các doanh nghiệp bảo hiểm có vi phạm có thể tăng gấp đôi.

Cụ thể, doanh nghiệp bảo hiểm có thể bị phạt 80-100 triệu đồng nếu cung cấp không đúng các thông tin về quy tắc, điều kiện, điều khoản và các tài liệu tóm tắt, minh họa quyền lợi, giới thiệu sản phẩm cho khách hàng.

Theo quy định cũ, các hành vi như cung cấp tài liệu giới thiệu sản phẩm hay tài liệu minh họa không rõ ràng và chính xác chỉ bị xử phạt cảnh cáo.

Bộ Tài chính đề xuất phạt 30-50 triệu đồng nếu không cung cấp tài liệu hoặc tài liệu giới thiệu khiến người mua hiểu lầm về sản phẩm như: không nêu rõ được quyền lợi, loại trừ trách nhiệm; không cung cấp bằng chứng ký kết hợp đồng.

Trường hợp sử dụng người trực tiếp môi giới bảo hiểm không đủ điều kiện, dự thảo Nghị định đề xuất mức phạt doanh nghiệp môi giới từ 50-70 triệu đồng. Các đại lý bảo hiểm có thể bị phạt 30-50 triệu đồng với các hành vi này.

Số vụ khởi kiện bảo hiểm tăng mạnh

Theo TAND Tối cao, năm 2023 có 52 vụ kiện doanh nghiệp bảo hiểm đã có bản án có hiệu lực pháp luật, gấp hơn 3 lần so với năm 2022.

Có 17 công ty bảo hiểm bị khách hàng khởi kiện. Tổng số tiền bồi thường được nguyên đơn yêu cầu là 46,4 tỷ đồng; tổng số tiền doanh nghiệp bảo hiểm thua kiện, phải bồi thường là gần 39 tỷ đồng.

Theo các bản án, tranh chấp bảo hiểm chủ yếu liên quan đến việc công ty bảo hiểm từ chối chi trả bảo hiểm ô tô, sức khỏe, tàu cá, tài sản…, dẫn đến khách hàng khiếu kiện.

Luật sư Đỗ Hồng Sơn (VP luật Tinh Hoa Việt) nhận định rằng, trên thực tế số vụ tranh chấp về bảo hiểm lớn hơn nhiều so với số vụ được mang ra giải quyết tại kênh tòa án. Người tham gia bảo hiểm không có đủ thông tin và kiến thức, thường không biết cách đòi quyền lợi.

Theo các chuyên gia pháp lý, hiện nay nhiều vụ kiện dân sự về bảo hiểm còn chưa được thi hành án đầy đủ, công ty bảo hiểm thua kiện nhưng vẫn chây ỳ bồi thường.

Mặt khác, việc khởi kiện bảo hiểm phải ra tòa án cấp quận nơi đặt trụ sở chính của các hãng bảo hiểm (thường tại Hà Nội hoặc TP.HCM) cũng là trở ngại cho các nguyên đơn ở tỉnh xa, việc đi lại tốn kém trong khi số tiền đòi bồi thường chỉ vài trăm triệu đồng, có vụ chỉ vài chục triệu đồng, gây tâm lý chán nản mệt mỏi cho người đi kiện.