Nhà phân phối ô tô giảm sâu lợi nhuận

Doanh số thấp nhất 5 năm

Tháng 10/2023, các thành viên của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) ghi nhận mức tiêu thụ thấp nhất 5 năm qua với doanh số chỉ ở mức 25.369 xe. (Tháng 10/2019 bán được 28.948 xe, tháng 10/2020 bán được 33.254 xe, tháng 10/2021 bán được 29.797 xe, tháng 10/2022 bán ra 36.560 xe).

Lũy kế 10 tháng của năm nay, doanh số bán ô tô của các thành viên VAMA là 235 nghìn xe, giảm 29% so với cùng kỳ năm ngoái (332 nghìn xe). Nhìn vào số liệu do VAMA và các thành viên công bố, doanh số toàn ngành giảm đều từ tháng 7 đến tháng 10. Cụ thể, tháng 7 doanh số giảm 18%, tháng 8 doanh số giảm 18%, tháng 9 doanh số giảm 24%, tháng 10 doanh số giảm 31%. Các chuyên gia tài chính dự báo, tháng 11 doanh số tiếp tục giảm, chưa thấy sức mua và dòng tiền trở lại.

Theo báo cáo của các nhà phân phối ô tô lớn nhất tại Việt Nam như Savico (nhà phân phối lớn nhất của Toyota), City Auto (nhà phân phối lớn nhất của Ford) và Haxaco (nhà phân phối lớn nhất của Mercedes), tình hình chung là lợi nhuận giảm sâu, ngấp nghé ngưỡng hòa vốn. Cụ thể, Savico (đơn vị trực thuộc Tasco) doanh thu quý III xấp xỉ 5.000 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ 8,6 tỷ đồng, giảm 94,6% so với cùng kỳ năm trước. City Auto hay Haxaco cùng ghi nhận lợi nhuận ròng giảm sâu, mức giảm lần lượt là 64,7% và 86,3%.

Không chỉ nhà phân phối, thậm chí nhà sản xuất xe tải và xe điện mini TMT Motor cũng cho biết, trong 9 tháng đầu năm doanh thu chỉ đạt 1.973 tỷ đồng, giảm 13% so với cùng kỳ năm ngoái (2.271 tỷ đồng). Đáng chú ý là lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 1,31 tỷ đồng, giảm 98% so với cùng kỳ năm ngoái (67,17 tỷ đồng). Chi phí bán hàng và lãi vay bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp.

VinFast trong báo cáo tài chính tự lập cũng lần đầu công bố lỗ ròng 41.593 tỷ đồng trong ba quý đầu năm, mặc dù sản lượng bàn giao xe toàn cầu tăng. Công ty đã mở 122 đại lý khắp thế giới và lượng xe giao khách đạt trên 28.000 chiếc mỗi quý.

Lý giải nguyên nhân thị trường tụt dốc, bà Phan Thị Thu Thảo, Giám đốc vận hành Savico cho biết, tình hình kinh doanh ô tô quý III gặp nhiều khó khăn, chi phí để duy trì việc bán hàng tăng cao, trong khi các khoản thu từ bán xe không tăng.

Trong khi đó, Tổng giám đốc City Auto Nguyễn Đăng Hoàng nhận định: "Nhu cầu tiêu dùng ô tô bị ảnh hưởng nghiêm trọng do suy thoái toàn cầu".

Thị trường ô tô lại chờ sốt đất?

Những cơn sốt đất thường đi liền với sự bùng nổ của thị trường ô tô. Khi bất động sản đóng băng cũng là lúc thị trường ô tô "cảm lạnh".

Đại lý cắt giảm nhân viên, tiết giảm chi phí

Anh Bùi Văn Phú (sinh năm 1992, trú tại Yên Thường, Gia Lâm, Hà Nội) vừa tạm nghỉ việc nhân viên kinh doanh một đại lý ô tô ở quận Long Biên. Anh Phú cho biết, hiện nay mức thưởng doanh thu cho mỗi chiếc xe Toyota Vios bán được chỉ còn 500 nghìn đồng/xe. Dù chấp nhận mức thưởng thấp, vẫn không có khách.

"Giám đốc đại lý gọi tôi ra nói chuyện về khó khăn hiện tại của đại lý, rằng tôi tạm nghỉ việc 1-2 tháng, khả năng phải đầu tháng 12 âm lịch (tháng 2/2024) đại lý sẽ gọi trở lại showroom làm việc nếu thị trường tốt lên. Anh em trong nghề bán xe đều mong năm nay qua thật nhanh", anh Phú nói.

Một chuyên viên Bộ Tài chính cho hay, nhân sự ở mỗi đại lý ô tô khoảng 30-50 người tùy theo quy mô, chia làm hai nhóm, tạm gọi là nhóm trong xưởng (kỹ thuật viên) và nhóm ngoài sảnh (nhân viên kinh doanh). Thực tế cho thấy có sự ổn định nhân sự trong xưởng nhưng lại đang có biến động nhân sự ngoài sảnh, nhiều người kinh doanh phải tạm nghỉ việc, chuyển sang công việc khác có tính thời vụ.

Hiện bộ khung nhân sự của mỗi đại lý được tinh chỉnh theo hướng chỉ giữ nguyên dàn nhân viên kỹ thuật tại xưởng. Đội ngũ kinh doanh trước đây từ 20-25 người nay bị cắt giảm một nửa, bộ phận gián tiếp như lễ tân hoặc nhân viên quét dọn vệ sinh nhà xưởng, thậm chí bảo vệ trông xe cũng bị cắt giảm.

Những người theo dõi thị trường ô tô nhiều năm như chuyên gia Nguyễn Minh Đồng nhận xét, đây thực sự là khoảng thời gian khó khăn đối với cả xe lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu, các thương hiệu phải cạnh tranh quyết liệt, chấp nhận hòa vốn, thậm chí bán lỗ để giành lấy từng khách hàng hiếm hoi.

Theo một báo cáo khảo sát của bộ phận phân tích Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS) công bố tháng 11, lãi suất cho vay được nhận định sẽ tiếp tục giảm vào cuối năm do dư địa tăng trưởng tín dụng còn khá cao. Các ngân hàng sẽ thúc đẩy cho vay tiêu dùng, đặc biệt là cho vay mua ô tô khi nhu cầu tín dụng doanh nghiệp không cao và thị trường bất động sản chưa tích cực.

Có thể thấy, chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ dành cho xe lắp ráp trong nước kết hợp với cuộc đua ưu đãi đã tạo ra những hy vọng cho các hãng xe vào tháng 6 và tháng 9, nhưng thị trường chưa thể hồi phục. Niềm hy vọng mới sẽ bắt đầu vào thời điểm cận Tết, nhu cầu thật về ô tô bùng nổ.